آنژیوگرافی

رگ‌نگاری یا آنژیوگرافی به معنای پرتونگاری از رگهای خونی پس از پر کردن آنها از ماده حاجب برای مشاهده و معاینه دقیق آن‎هاست. این کار روشی برای تشخیص پاتولوژی فضای داخلی رگ‎های خونی یا لومن (lumen) است. آنژیوگرافی روندی است که دقیق‌ترین اطلاعات ممکن از عروق را تهیه و قبل از عمل در اختیار جراح قرار می‌دهد. بر پایه این اطلاعات، جراح می‌تواند برخی از بیماری‎ها را بدون نیاز به عمل جراحی باز درمان کند و در صورت نیاز به عمل باز، این اطلاعات جراح را در انجام سریع و دقیق این امر یاری می‌دهند. امروزه آنژیوگرافی تشخیصی به صورت سرپائی انجام می‌گیرد. ابتدا، ماده حاجب از طریق یک کاتتر که وارد فضای داخل عروقی شده و تا مبدا عروق مورد بررسی هدایت شده است به ابتدای رگ مورد بررسی تزریق می‌شود و سپس تصویربرداری رادیوگرافیک انجام می‌گیرد. عروق دچار تنگی یا اتساع یا انسداد در تصویر کاملاً مشخص هستند. درحقیقت آنژیوگرافی، روشی طلایی و استاندارد برای تشخیص تنگی ها یا سایر اختلالات عروقی می باشد.

کاتتر آنژیوگرافی برای بررسی عروق خونی در نقاط حساس بدن از جمله مغز، کلیه، لگن، پا، ریه، قلب و گردن استفاده می‏‎شود. پزشکان از این پروسه برای تشخیص موارد زیر استفاده می‎کنند: ‏

‏▪ تشخیص بیماری‎ها و آنوریسم در آئورت یا سایر عروق بزرگ خون

‏▪ تشخیص بیماری‎های آترواسکلروتیک در شریان کاروتید گردن که منجر به کاهش جریان خون مغز و در نهایت سکته مغزی می‎شود.

▪ تشخیص آنوریسم کوچک یا تغیر شکل عروق در اطراف مغز

▪ تشخیص بیماری آترواسکلروتیک که منجر به باریک شدن شریان های پیش رونده به سمت پاها می‎شود.

▪ راهنمای جراحان برای انجام عمل‎های ترمیمی بر عروق خونی مانند کار گذاشتن استنت

‏▪ تشخیص آسیب در شریان‎ها به ویژه در بیماران با تورم مغزی

‏▪ تشخیص انسداد آئورت یا شاخه‎های اصلی آن

▪ فراهم کردن طرح مناسب برای انجام عمل‎های جراحی مثل بای پس کرونر

‏▪ تشخیص مکان دقیق خون ریزی‎های داخلی، مثل زخم معده

تجهیزاتی که معمولا برای این تست استفاده می‎شود شامل، تیوپ رادیولوژیک، تیوپ اشعه ایکس و مانیتور برای نمایش ناحیه مورد آزمایش است.

کاتتر آنژیوگرافی بسیار شبیه تست‎های اشعه ایکس رایج است. برای انجام این آزمایش پرستار یک لوله وریدی را از طریق یک ورید کوچک در بازو یا دست وارد می‎کند. ممکن است پیش از آغاز پروسه مقدار کمی از خون را بگیرند تا اطمینان حاصل شود که کلیه‎ها به خوبی کار می‎کنند و خون به صورت طبیعی منعقد می‎شود. گاهی داروی مسکن نیز به‎صورت وریدی تزریق می‎شود تا درد در حین انجام آزمایش کاهش پیدا کند. پیش از آغاز کار ناحیه ای از بازو که کاتتر از طریق آن وارد می‌شود به خوبی تمیز می‎شود. سپس رادیولوژیست یک برش بسیار کوچک بر روی پوست ایجاد می‎کند تا کاتتر از طریق آن وارد شریان شود. سپس کاتتر به سمت شریان‎های مورد نظر هدایت می‎شود.