English
فارسی
ماموگرافی، فرایند استفاده از اشعه ایکس با انرژی کم (با اوج ولتاژ حدودا 30 کیلو ولتی) برای معاینه سینه انسان است و یک ابزار تشخیصی و غربالگری محسوب میشود. هدف ازانجام ماموگرافی، تشخیص زودهنگام سرطان سینه بهوسیله تشخیص تودهها یا میکروکلسیفیکیشن (لکه) خاص است.
دستگاههای ماموگرافی همانند تمام اشعههای ایکس برای تهیه تصویر از دوزهای مختلف امواج یونیزه استفاده میکنند. سپس این تصاویر برای تشخیص هر نکته غیرعادی مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. استفاده از اشعههای ایکس کم انرژیتر (معمولا Mo-k)، معمولتر از اشعههای مورد استفاده در رادیوگرافی استخوانهاست. سونوگرافی، داکتوگرافی، تابش پوزیترون ماموگرافی (PEM) و ام. آر. آی مکملهای ماموگرافی هستند. سونوگرافی معمولا برای بررسی دقیقتر تودههای مشاهده شده در ماموگرافی یا تودههای قابللمسی که در ماموگرافی دیده نشدهاند مورد استفاده قرار میگیرد. دستگاههای داکتوگرافی هنوز هم در برخی مراکز برای بررسی ترشحات خونی مشاهده شده نوک سینه مورد استفاده قرار میگیرند (هنگامیکه نتیجه ماموگرافی غیرقابلتشخیص باشد). ام. آر. آی. نیز برای بررسی دقیقتر موارد مشکوک و معاینات پیش از عمل بیمارانی است که سرطان در آنها تشخیص داده شده و هدف از بکارگیری آن تشخیص هرگونه زایعاتی است که میتوانند شیوه عمل را تغییر دهند، برای مثال: تغییر شیوه عمل از لامپکتومی حفظ پستان به ماستکتومی (یا پستان‌برداری). شیوه دیگری از ماموگرافی، توموسنتز نام دارد. کارگروه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده در سال 2009 اعلام کرد که زنان میانسال بین 50 تا 74 ساله باید سالی یکبار ماموگرافی انجام دهند.
روش انجام ماموگرافی
هنگام انجام ماموگرافی، سینه با استفاده از یک واحد ماموگرافی اختصاصی فشرده میشود. فشرده سازی موازی صفحه، ضخامت بافت پستان را افزایش می دهد تا با کاهش ضخامت بافت مورد بررسی اشعه ایکس، کاهش میزان اشعه پراکنده (پراکندگی موجب کاهش کیفیت تصویر میشود)، کاهش دوز اشعه مورد نیاز و ثابت نگه داشتن سینه (جلوگیری از تاری اصویر)، کیفیت تصویر را افزایش دهد. در روش غربالگری ماموگرافی، هم تصاویر سر تا پا (از بالا، CC) و هم تصاویر جانبی (از یک طرف، MLO) تهیه میشوند. در ماموگرافی تشخیصی، این تصاویر به همراه انواع دیگری از جمله: بزرگنمایی هندسی و تصاویر فشرده از محل موردنظر تهیه میشوند. دئودورانت، پودر تالک یا لوسیون ممکن است بر روی اشعه ایکس به عنوان نقاط کلسیم نشان داده میشوند و زنان نباید طی آزمایش خود از آنها استفاده کنند.
دو نوع دستگاه ماموگرافی وجود دارد که عبارتند از: دستگاه ماموگرافی غربالگری و تشخیصی. دستگاههای ماموگرافی غربالگری بهصورت سالانه برای بیمارانی استفاده میشوند که علائم سرطان را ندارند و شامل 4 تصویر استاندارد اشعه ایکس میشود. دستگاه ماموگرافی تشخیصی برای بیمارانی مورد استفاده قرار میگیرد که دارای علائم، تعییرات و یا زائدههای غیرعادی مشاهده شده در ماموگرافی غربالگری هستند. دستگاههای ماموگرافی تشخیصی برای بیماران دارای ایمپلنت سینه، سینه کوچک شده، و یا سابقه سرطان سینه در شخص یا نزدیکان وی نیز مورد استفاده قرار میگیرد.