English
فارسی
شوک قلبی، درمان رایجی برای بینظمی کشنده ضربان قلب و فیبریلاسیون بطنی محسوب میشود. این شوک عبارتست از ارسال یک دوز درمانی از جریان الکتریکی به قلب بهوسیله دستگاهی به نام الکتروشوک. این دستگاه، حجم زیادی از ماهیچه قلب را از حالت دوقطبی خارج میکند، بینظمی تپش قلب را از بین میبرد و امکان ایجاد ریتم سینوسی طبیعی قلب را مجددا بهوسیله ضربانساز طبیعی بدن در گره سینوسی قلب ایجاد میکند.
دستگاههای شوک قلبی ممکن است بسته به نوع دستگاه مورداستفاده یا موردنیاز بهصورت خارجی، بین سیاهرگی یا بهشکل کاشته (دستگاه شوک قابلکاشت در بدن) باشند. برخی انواع خارجی آن به نام دستگاههای شوک خارجی خودکار (AED) تشخیص ریتمهای قابلدرمان را بهصورت خودکار انجام میدهند، یعنی پاسخدهندگان یا ناظران غیرحرفهای با آموزش اندک یا بدون هیچ آموزشی قادر به استفاده مطلوب از آنها هستند.
کاربردهای پزشکی
طی مطالعهای در زمینه CPR و انجام شوک قلبی برای ایست قلبی در شرایط ایدهآل، مشخص شد که امکان نجات جان بیمار با عملکرد عصبی طبیعی 38% است. با فرض اینکه امکان نجات بیمار بدون شوک قلبی 0% باشد، میتوان گفت با استفاده از این دستگاه جان دو پنجم کاربران آن نجات پیدا میکند. بهعلاوه، با درنظر گرفتن کسانیکه ضربان قلب آنها بهوسیله شوک قلبی (فیبریلاسیون بطنی) قابلاصلاح است، نرخ احیا 59% یعنی سه پنجم این افراد است. نرخهای احیا از ایست قلبی کمتر بود، با این وجود معمولا در موارد خارج از این تحقیق چنین مواردی دیده شدهاند، از جمله در بین افراد بیمار بستری در بیمارستان، افرادی که امکان دسترسی فوری (4 الی 5 دقیقه) به CPR را ندارند و کسانی که برای آنها سکته تشخیص داده نشده است.
دستگاه شوک خارجی دستی
این دستگاهها به همراه خوانندگان نوار هستند که ارائه کنندگان مراقبتهای بهداشتی از آنها برای تشخیص وضعیت قلب استفاده میکنند. سپس، ارائه کننده مراقبتهای بهداشتی تصمیم میگیرد که براساس رهنمودها و تجربیات اثبات شده از چه میزان انرژی (طبق واحد ژول) استفاده کند و شوک را از طریق دستهها یا پدهایی روی سینه بیمار اعمال میکند. به دلیل لزوم دانش پزشکی کامل برای استفاده از این فناوری، دستگاه شوک خارجی دستی فقط در بیمارستانها و برخی آمبولانسها یافت میشود.
دستگاه شوک داخلی دستی
این نوع دستگاه، نتیجه مستقیم مطالعات بک و لون است. این دستگاهها عملا با نسخه خارجی یکسان هستند و تنها تفاوت این است که میزان انرژی از طریق دستههای داخلی و طی ارتباط مستقیم با قلب وارد بدن بیمار میشود. این موارد تنها در اتاق عملهایی وجود دارند که در آنها عمل قلب باز انجام میگیرد.
دستگاه شوک خارجی خودکار (AED)
این دستگاهها کاربرد سادهای دارند و براساس نوعی فناوری کامپیوتری هستند که به خودی خود برای تجزیه و تحلیل ضربان قلب طراحی شده و سپس درصورت نیاز شوک را به کاربر خود توصیه میکند. این فناوری برای افراد غیرمتخصص طراحی شده که نیاز به اندکی آموزش برای استفاده صحیح از آن دارند. معمولا عملکرد این دستگاه در ارائه شوکهایی با ژول بالا برایVF (فیبریلاسیون بطنی) و ریتمهای VT (تاکیکاردی بطنی) محدود است و بهطور کلی کاربردهای محدودی برای پزشکان متخصص دارند. این پزشکان بهوسیله دستگاههای دستی و یا نیمه خودکار قادر به تشخیص و درمان طیف گستردهای از بیماریها هستند.
دستگاههای خودکار نیز برای تشخیص ریتم قلبی نیاز به زمان دارند (عمدتا بین 10 الی 20 ثانیه) پس متخصصان بهوسیله دستگاههای دستی سریعتر میتوانند به تشخیص و درمان مشکل بیمار بپردازدند.
بهطور کلی، دستگاههای شوک خارجی خودکار یا توسط پرسنل آموزش دیده مورد استفاده قرار میگیرند و یا در جاهایی از جمله: دفاتر شرکتهای بزرگ و دولت، مراکز خرید، مراکز تناسب اندام و یا باشگاههای سلامت در دسترس عموم قرار میگیرند.
دو نوع دستگاه شوک خارجی خودکار وجود دارد: کاملا خودکار و نیمه خودکار. دستگاه شوک خارجی نیمه خودکار ریتمهای قلب را بهصورت خودکار شناسایی کرده و تشخیص میدهد که آیا شوک لازم است یا خیر. اگر نیاز به شوک باشد، کاربر باید دکمه اعمال شوک را فشار دهد. دستگاه شوک خارجی کاملا خودکار به تشخیص ریتم قلب پرداخته و به کاربر توصیه میکند که هنگام اعمال شوک خودکار از دستگاه فاصله بگیرد. برخی انواع دستگاه شوک خارجی خودکار نیز دارای ویژگیهایی از جمله: بخش القای دستی و صفحه نمایش ECG هستند.
دستگاه شوک قابلکاشت در بدن (ICD)
این دستگاه که دستگاه شوک داخلی قلب (AICD) نیز نامیده میشود، قابلکاشت بوده و مشابه دستگاه ضربانساز قلب است. این دستگاه مدام ریتم قلب بیمار را کنترل میکند و بهطور اتوماتیک شوکهایی را برای درمان آریتمیهای قلبی بنا به برنامهریزی دستگاه اعمال میکند. بسیاری از دستگاههای مدرن قادر به ایجاد تمایز بین فیبریلاسیون بطنی، تاکی کاردی بطنی، و آریتمیهای خوشخیمتر مانند تاکی کاردی فوق بطنی و فیبریلاسیون دهلیزی هستند. هنگامی که آریتمی کشنده از نوع فیبریلاسیون بطنی باشد، دستگاه برای ارائه یک شوک ناگهانی برنامهریزی میشود.
دستگاه شوک قلب پوشیدنی
نوعی از دستگاه شوک داخلی قلب است که دارای یک دفیبریلاتور قابلحمل بوده و مانند یک جلیقه پوشیده میشود. این دستگاه قلب بیمار را بهصورت 24 ساعته کنترل میکند و درصورت نیاز یک شوک دوگانه اعمال میکند. از فوریه سال 2011 فقط یک کمپانی این دستگاه را تولید میکند و دسترسی به آن محدود است.